Deel 4: Vloerplaat en vloeropbouw

Bij het bouwen van de woning begin je vanzelfsprekend bij de funderingen en vloerplaat, na het plaatsen van de rioleringen uiteraard. De meeste woningen worden voorzien van betonnen sleuffundering en/of een (gewapende) betonplaat.

Omdat beton (cement) en staal een relatief grote milieu-impact hebben, is het altijd interessant als je gebruik van die materialen kunt beperken. Omdat er nog geen vloerplaat aanwezig was, moesten we hier op zoek gaan naar een oplossing.

Thermovloer

Ons eerste idee was om gebruik te maken van een thermovloer met geëxpandeerde kleikorrels of glasschuim. Een thermovloer is een vloer die bestaat uit een isolerende tussenlaag tussen de vloerplaat en de volle grond.

Hierop wordt dan een lichtgewapende chape geplaatst (+/- 8 cm) waarop de vloerafwerking kan komen. Een uitvullaag en een betonplaat heb je hierbij dus niet meer nodig. Alle leidingen kunnen in de isolerende laag verwerkt worden.

Ons idee was om te werken met een laag van 50-70 cm kleikorrels met daarop een polybeton. Eventueel met vloerverwarming. Het voordeel hierbij zou zijn dat we een volledige vloeropbouw in slechts 2 stappen zouden hebben: een 7-tal cm beton en 1 laag isolatiemateriaal. Dit zou ons heel wat tijd besparen.

Wat wel belangrijk is bij een thermovloer is dat de isolerende laag niet onder water staat. De kleikorrels of het glasschuim hebben wel een zeer goede drainerende werking, maar als het grondwater te hoog staat, is dit nogal zinloos uiteraard. Toen ik buiten mijn spade in de grond stak, vond ik reeds na zo’n 30 cm al grondwater. De thermovloer zou dus maar half zijn werk kunnen doen.

Door de hoge grondwaterstand leek een betonplaat dus zowat de enige goede oplossing.

Isolatiemateriaal

Door de keuze voor een betonplaat moesten we dus op zoek naar een andere vloeropbouw. We wilden een ecologische vloeropbouw.

Stro

Omdat we reeds met strobalen wilden werken, was dat onze eerste keuze. We dachten eraan om een houten roostering met strobalen en houten vloer erop te voorzien.

Nadeel hierbij zou de grote dikte zijn. Een strobaal heeft een dikte van zo’n 35-36 cm. Door de vloerplaat wat dieper uit te graven zou dit geen probleem zijn.

De hoge grondwaterstand weerhield ons er echter van om het risico te lopen. Als er toch ooit eens water in de isolatie geraakt, dan begint deze sowieso te rotten.

De vloer verhogen was geen alternatief, gezien het hier gaat om een bestaande woning, waarbij de verdiepingen reeds aanwezig zijn.

Bij nieuwbouw of een verbouwing in een woning met hoge plafonds, is dit zeker een te overwegen optie.

Papiervlokken / Cellulose

Dezelfde vloeropbouw is mogelijk met papiervlokken. Voordeel hierbij is dat de hoogte zelf te kiezen is. Een 25 cm hoogte kan voor een vloer al ruim voldoende zijn.

Hierop een houten vloer en je hebt een zeer ecologisch verantwoorde vloeropbouw.

Om dezelfde reden als bij stro valt deze optie bij ons weg.

Chape

Omdat deze keuze wegviel, gingen we eerst nadenken over welke vloerafwerking we wensten. Op de gelijkvloers wenste mijn vrouw een onderhoudsvriendelijke en stevige vloer. Gezien we achteraan de tuin geen ingang hebben, moet ook alles door de woning ‘gesleept’ worden. Dit betekent dat zand, chape, aarde, planten… allemaal via de woning passeren.

Een keramische tegel leek ons hierbij de beste oplossing: sterk, niet krasgevoelig en onderhoudsvriendelijk. Natuursteen had ook gekund, al is hierbij de kans op vlekken en krassen groter.

Door de keuze voor keramische tegels leek ons het beste om met een chape en isolatieplaten te werken.

Isolatieplaten

Gespoten pur wensten we sowieso niet. Pur is een giftig en chemisch goedje. Van de petrochemische isolatiematerialen heeft PUR de meest negatieve impact op het milieu.

Gezien we zowat alles in onze woning zelf wilden uitvoeren kozen we ervoor om met isolatieplaten te werken.

Gezien onze angst voor vocht in de vloer, dienden we een isolatie te nemen die vochtbestendig is. De meeste ecologische materialen vallen hierbij af: houtwol is een mogelijk alternatief in woningen waar absoluut geen vocht kan komen.

Het enige bio-ecologische materiaal die mogelijk leek, waren geëxpandeerde kurkplaten. Kurk is vochtresistent, drukvast en nagroeibaar. Allemaal zeer goede eigenschappen. Perfect voor onder de chape.

Echter is/was kurk zo goed als onbetaalbaar. Alhoewel ik het zeer graag had gebruikt, was de meerkost onverantwoord hoog. Zowat het drievoudige van EPS.

Bij het vergelijken van de petrochemische isolatiematerialen bleek EPS (Geëxpandeerde Polystyreen) zowat het minst milieuvervuilend. EPS is beter gekend als piepschuim of onder de merknaam Isomo.

De totale dikte van onze isolatie is 26 cm. Er was 24 cm voorzien (3×8), maar onze leverancier had platen van 10 en 6 cm geleverd, waardoor we op 2 x 10 + 6 = 26 cm uitkwamen.

Vloeropbouw

Onze vloeropbouw werd dus heel wat minder milieuvriendelijk als eerst gehoopt. Maar ik hoop dat ik je wat ideetjes heb kunnen geven voor uw eigen (ver)bouwwerkzaamheden.

Onze vloeropbouw is nu als volgt (van onder naar boven):

  • volle grond
  • PE-folie
  • betonplaat (12 cm) met wapeningsnetje
  • EPS-isolatie (26 cm) waarin alle leidingen ingefreesd zitten
  • PE-folie
  • vezelchape + wapeningsnetje (6cm)
  • keramische tegel

Leidingen

Door alle leidingen in de isolatie in te verwerken, bespaar je op uw uitvulchape. Zowel wat betreft ruimte als geld.

Bij een ‘klassieke’ vloeropbouw worden de leidingen op de betonplaat bevestigd en wordt daarop een uitvulchape geplaatst. Daarop kun je dan je isolatieplaten aanbrengen. Als alternatief gebruikt men vaak gespoten pur, zodat ook hier de uitvulchape wegvalt. Gezond en milieuvriendelijk is anders.

Wij kozen ervoor om de koudwaterleidingen in de onderste isolatielaag in te frezen (6 cm). In de tweede laag kwamen de warmwater- en elektriciteitsleidingen. Een deel van de netwerkkabels hebben we in de bovenste laag ingefreesd. Anders werd het een kluwen aan kabels.

Deze werden in de isolatie ingefreesd met een bovenfrees. Alle uitgefreesd isolatiemateriaal werd opgezogen en naar het containerpark gebracht. EPS is volledig te recycleren. Doordat EPS gemaakt wordt met CO2-gas, komen er ook geen chemische stoffen vrij bij het frezen.

In het deel 5 zal ik uitleggen wat we hebben gedaan met onze gemeenschappelijke muren om deze zowel luchtdicht als geluids- en warmte-isolerend te krijgen.