Bij het zien van een baal stro denk je waarschijnlijk niet onmiddellijk aan isoleren of bouwen. Nochtans is strobalenbouw in België en Nederland aan een sterke opmars bezig.

Strobalenbouw is zowat het summum van Ecologisch Bouwen (en verbouwen), omdat stro  zo goed als onbewerkt gebruikt kan worden. Het is een afvalproduct die zeer plaatselijk verwerkt kan worden en heeft uitmuntende eigenschappen.

Belgische vakwerkwoning met stro en leemMiddeleeuwen

In de middeleeuwen werd reeds gebouwd met stro. Men bouwde een houten vakwerk die men daarna opvulde met stro en leem. Op deze manier bouwde men zeer degelijke, betrouwbare en veilige woningen.

Moderne strobalenbouw

De blanke kolonisten in Amerika eind 1800 waren de grondleggers van de moderne strobalenbouw. In de jaren 50 van de 19e eeuw werd de mechanische strobalen-pers uitgevonden. Tegen 1890 was deze reeds wijdverspreid in Amerika. In de Nebraska Sandhills was geen steen of hout te vinden om huizen te bouwen. Aangezien ze moesten wachten tot de volgende lente tot er hout werd aangevoerd, bouwden ze voorlopige woningen.

Omdat ze graangewassen teelden, gebruikten ze de strobalen als grote bouwblokken. Het stro was immers een afvalproduct en kreeg zo  nog een nuttige functie. Het eerste strobalen gebouw was een school. De muren bestonden uitsluitend uit strobalen, zonder bescherming. In een 5-tal jaar werd het gebouw opgegeten door koeien. Daarom begon men de muren te bepleisteren.

The Burk House - Oudste Loadbearing Strobalen Woning in NebraskaZo ontstond een eigen bouwwijze die nu bekend staat als het Load Bearing- of Nebraska-systeem.

Het Burke House in Alliance (Nebraska) is het oudste, nog bestaande strobalengebouw. Het werd gebouwd in 1903.

In Frankrijk werd in 1921 waarschijnlijk het eerste strobalenhuis in Europa gebouwd. Het verkeert nog steeds in prima staat.

Naar de achtergrond

Dankzij het opkomende succes van cement in de jaren 50 van vorige eeuw, verdween strobalenbouw volledig. Een woning uit beton en steen werd een statussymbool. Strobalenbouw werd bekeken als een ouderwetse bouwwijze.

Heropleving

[caption id="" align="alignright" width="206"]Matts Myhrman - pionier in de strobalenbouw Matts Myhrman[/caption]

Op het einde van de jaren 70 zorgden een aantal enthousiastelingen (Judy Knox & Matts Myhrman) voor de heropleving van de strobalen woningen. Ze raapten de oude kennis van de Nebraska-stijl op en gaven deze door aan milieuenthousiastelingen, die zich stilaan bewust werden van de negatieve impact van heel wat bouwmaterialen op onze omgeving.

Hoewel de meeste strobalen woningen door zelfbouwers gebouwd werden volgens het loadbearing principe, werden nieuwe, verbeterde technieken ontwikkeld. Er ontstonden tal van variaties.

Australië, Nieuw-Zeeland, Canada... volgden al snel. In de jaren 90 waaide strobalenbouw uiteindelijk over naar Europa.

Strobalenbouw in België

In 1999 werd de strobouw in België geboren. Mark Depreeuw, ecologisch architect, introduceerde strobouw als workshop samen met VIBE vzw.

Architect Peter Vos, bouwde zijn eerste strobalen woning naar het Australische model.

[caption id="" align="alignleft" width="309"]Strobalen Passiefhuis door Henk van Aelst Strobalen Passiefhuis door Henk van Aelst[/caption]

Tegen 2004 stonden er in België reeds een twintigtal strobalen woningen. In 2007 was dat aantal al verdubbeld. Tegen eind 2007 slaagde stroarchitect Henk van Aelst erin om het eerste strobalen passiefhuis te bouwen.

Sinds 2007 is strobouw in België aan een enorme opmars begonnen, dit onder meer door de toenemende belangstelling van media als TV, kranten, dagbladen en het internet.

Ondertussen zijn in België een 4-tal architecten gespecialiseerd in strobalenbouw. Elke architect heeft zowat zijn eigen methode ontwikkeld.