Deel 3: Energieprestaties
15 november 2013 

Deel 3: Energieprestaties

Iedere bouwer/verbouwer kent het wel. Je wil je woning verbeteren door het plaatsen van isolatie, ventilatie, (super)isolerende beglazing… Of bij nieuwbouw komt de vraag: ‘voor welk E-peil gaan we?’

Hoe ver ga je hierin? En hoef je je hierin te interesseren?

Al sinds mijn tienerjaren ben ik geïnteresseerd in passiefhuizen en nulenergiewoningen. Mijn droom was om er ooit zelf een te bouwen. Toen we aan ons bouwavontuur begonnen, vroeg ik me nauwelijks af hoe ver we hierin zouden gaan. We wilden een woning die gewapend is voor de toekomst.

Mijn doel was duidelijk en eenvoudig: zo’n energiezuinig mogelijke woning, voor zo’n betaalbaar mogelijke prijs, gebouwd MET (bio-)ecologische materialen.

Waarom moet E-peil, isolatie en luchtdichting je interesseren?

De woorden E-peil, isolatie, luchtdichting…  klinken niet bepaald sexy. Het gaat meestal om ‘loze cijfertjes’ en de meeste van die ingrepen zul je (hopelijk) de komende 20-30 jaar niet meer terugzien (en hopelijk nog langer).

Vaak, maar niet altijd, zijn het ook dingen die moeilijk te verkopen zijn aan ‘moeder de vrouw’. Maar ook veel mannen stoppen hun geld liever onmiddellijk in een mooiere keuken, badkamer, trap of weet ik veel meer.

First things First

Hou in gedachten dat een keuken, badkamer of trap relatief gemakkelijk is te vervangen. Indien budget beperkt is, kun je hier opteren voor een voorlopige oplossing: tweedehands materiaal, zelf iets in elkaar knutselen…

Isolatie, ventilatie en luchtdichting zijn dingen die heel moeilijk tot onmogelijk aan te passen zijn eenmaal de bouwwerken zijn afgelopen. Het is dus zeer belangrijk om dit de eerste keer juist te doen.

Eenmaal uw dak is geïsoleerd en de slaapkamers zijn afgewerkt, zul je het niet in je hoofd halen om uw afwerking terug eraf te halen om een aantal centimeter extra isolatie te voorzien. Een andere keuken of trap plaatsen is daarentegen amper een dag werk.

Wat zegt ‘de norm’?

Verbruik Passiefhuis

bron: passiefhuisplatform

Een fout die velen maken is dat ze willen bouwen volgens ‘de norm’. Maar wat is de norm?

Geloof me vrij. Er bestaat niet zoiets als DE norm. Als je in de jaren 50-60 bouwde, dan was een huis volgens de norm hooguit voorzien van een luchtspouw, had je tal van koudebruggen, enkele beglazing… In de jaren 80 begon men al te denken aan wat isolatie in die spouw;  koudebruggen waren nog ruimschoots aanwezig.

Enkele jaren terug ging de EPB-regelgeving van kracht:

  • Van 2006 tot 2009 was E100 ‘de norm’
  • In 2010 zakte men naar E80
  • In 2012 naar E70
  • Vanaf 1 januari 2014 gaan we naar E60
  • Tegen 2020 zouden alle nieuwbouwwoningen bijna NEW moeten zijn

Bouw je dus volgens ‘de norm’, dan is je woning binnen de kortste keren verouderd.

Stel jezelf de vraag: bouw ik nu volgens de norm, en verbouw ik mijn woning binnen 10-20 jaar volledig om te proberen te voldoen aan de dan geldende norm? Of bouw ik nu vooruitstrevend, zodat ik binnen 20 jaar nog steeds voldoe aan de norm?

Richting Nulenergie (E0)

De ideale woning is een Energieneutrale woning of Nulenergiewoning. Dat dient dan ook je streven te zijn.

Is dit voor iedereen mogelijk? Uiteraard niet. Bij verbouwing wordt dit zeer lastig, tot onhaalbaar. Bij nieuwbouw kun je ervoor zorgen dat je in de toekomst relatief eenvoudig kunt werken naar die Energieneutrale toestand.

Wat is een Nulenergiewoning?

Een E0-woning is een passiefhuis die zijn resterende energievraag voor ruimteverwarming dekt met ter plaatse opgewekte, hernieuwbare energie.

Trias Energetica

Wil je dus ooit een nulenergiewoning hebben, dan dien je rekening te houden met de Trias Energetica:

Trias Energetica
Werking DoucheWarmteWisselaar
  1. Beperk het energieverbruik
  2. Gebruik duurzame energiebronnen
  3. Maak efficiënt gebruik van eindige energiebronnen

Door het toepassen van deze principes kom je volgende prioriteitenlijstje tegen tijdens je bouwverhaal:

  1. bij nieuwbouw en woninguitbreidingen: compact bouwen
  2. maximaal isoleren van het dak
  3. maximaal isoleren van de muren
  4. hoogrendementsbeglazing (al dan niet drievoudig)
    • beperken van warmteverlies door goed isolerend glas
    • maximaal benutten van zonnewarmte door ramen op zuidgevel + hoge zontoetredingsfactor
  5. luchtdichting
  6. (balans)ventilatie
  7. maximaal isoleren van de vloer
  8. DWW + spaardouchekop
  9. bij CV kiezen voor LTV zoals vloer- en of wandverwarming
  10. energiezuinig warmteopwekkingssysteem al dan niet met hergroeibare brandstof
    • massakachel, leemkachel, tigchelkachel…
    • houtvergasser
    • pelletkachel
    • condenserende gasketel
    • (geothermische) warmtepomp
  11. zonnewering om oververhitting te voorkomen
  12. PV
  13. zonneboiler

Onze bouw – Van oude rijwoning tot Energieneutrale woning

Toen verschillende professionelen ons vertelden dat een rijwoning zeer moeilijk passief te krijgen is, werd de wil en intentie steeds groter.

Ons doel: de warmtevraag op niveau van PH brengen, verwarmen met pellets en daarnaast de mogelijkheid voorzien om (later) hernieuwbare energie toe te passen.

Hoe willen we dit bereiken?

  • dik isolatiepakket in zowel muren, vloer als daken
  • drievoudige beglazing (Ug = 0.6, g-waarde = 0.6)
  • balansventilatie + BWW
  • dakdoorvoeren voorzien om zonneboiler en/of PV te plaatsen
  • warmwaterverbruik beperken door gebruik van een DWW
  • uiterst veel aandacht besteden aan luchtdichting

Door de combinatie van deze maatregelen hebben we een woning met een warmtevraag op passiefhuisniveau.

Totale warmtevraag +/- 1500 kWh/jaar. Zelfs op ons klein dak is kunnen we dat volledig dekken met zonne-energie dmv. zonneboiler en PV. Zo bekomen we een energieneutrale woning wat betreft verwarming. Er wordt zelfs voldoende energie opgewekt om het SWW te dekken.

Maar omdat elektrisch verwarmen de minst efficiënte manier is van verwarmen hebben we gekozen voor een pelletkachel en gebruiken we liever de PV om ons huishoudelijk verbruik te dekken (in combinatie met een warmtepompje voor SWW). Zo is er in de winter minder behoefte aan extra elektriciteit.

In het deel 4 beginnen we aan de bouw zelf: de vloerplaat en vloeropbouw. Klinkt banaal, maar is het zeker niet.

Over de schrijver
Michaël
Door

Michaël

op 18 Nov 2013

Hallo Robin, Interessante uitleg. Als ik eerlijk mag zijn, vind ik persoonlijk die E-peil cijfertjes en die andere technische zaken wél 'sexy'. Het is eigenlijk ongehoord dat in onze hoogtechnologische maatschappij het nog steeds vreemd bekeken wordt als je de R-waarde van je muur wil weten of als je met materialen wil werken die niét giftig zijn voor je kinderen. Eigenlijk zou het aandeel technologie en ecologie die op de scholen onderwezen wordt een stuk omhoog en ook toekomstgerichter mogen. Ik had ooit een leraar die zei: "Ja, onze generatie heeft er een boeltje van gemaakt, maar wij zijn te oud om het nu nog te veranderen; dat zullen jullie moeten doen...." Jammer genoeg ziet het ernaar uit dat ook de meesten van onze generatie eerst aan de inhoud van de portefeuille op korte termijn denkt, in plaats van op lange termijn. Wat betreft de hoeveelheid isolatie, ik zie het zo: ja, het is waar, een mooie, gebruiksvriendelijke keuken valt direct op in een huis. Maar wat al evenveel direct zal opvallen is het binnenklimaat: warm en aangenaam of koud en vochtig (in een oud koud huis is het minder prettig vertoeven dan in een modern, goed geïsoleerd en dus warm huis). Je zou het ook anders kunnen stellen: als de heer des huizes constant op de teller gaat kijken en aan de thermostaat gaat draaien omdat de kosten te hoog oplopen, dan kun je je wel afvragen of hij met de juiste dingen bezig was toen hij begon te (ver)bouwen. Ik stuur jouw verslag ook naar anderen door zodat er steeds meer mensen gesensibiliseerd worden voor dit onderwerp. Met vriendelijke groeten, Michaël

Reactie plaatsen